«دیدن و بودن» نقد و بررسی شد
تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۲۳۵۹۲۱
به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، در ابتدای جلسه نقد و بررسی این مستند شیلاندری در فیلم خود به برشی از فعالیت‌ها و زندگی حرفه‌ای مریم زندی پرداختند.
وی در پاسخ به ناصر صفاریان (مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم) درباره‌ی نحوه‌ی همکاری با این عکاس برجسته کشورمان برای ساخت فیلم گفت: «آشنایی ما از طریق عکاسی شکل گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: «ساخت این فیلم زمانی که نمایشگاه عکس‌های مریم زندی در حال برگزاری بود به ذهنم رسید. وقتی ایده‌ام را با وی در میان گذاشتم خیلی زود با آن موافقت کرد اما اجرای این طرح که فراز و فرودهای فراوانی هم داشت حدود 6 سال طول کشید.»
بخش بعدی برنامه به صحبت‌های منتقد مهمان جلسه اختصاص داشت. در این بخش خسرو دهقان گفت: «با وجود آن که اطلاعات مختصری درباره‌ی مریم زندی داشتم، اما خوش‌بختانه تماشای این فیلم باعث شد در فضای مجازی تحقیق کرده و درباره‌ی ایشان اطلاعات بیش‌تری به دست بیاورم. در زمان جست‌وجو متوجه تلاش و مشقتی که کارگردان فیلم برای ساخت آن کشیده، شدم و به همین خاطر به ایشان خسته نباشید می‌گویم.»
وی مریم زندی را «اقیانوسی از تلاش و تجربه» توصیف کرد و افزود: «فیلم «دیدن و بودن» به من کمک کرد تا برای ورود به دنیای پرتلاطم این عکاس پرسابقه تمام تلاشم را به کار بگیرم. در یکی از سایت‌ها گفت‌وگوی نسبتاً مفصلی از مریم زندی پیدا کردم که او درباره‌ی زندگی شخصی و حرفه‌ای خود توضیح داده بود؛ اما اطلاعات این گفت‌وگو برایم قانع‌کننده نبود و مرا بر آن داشت تا تحقیقاتم را درباره‌ی وی که واقعاً از دنیای غریبی برخوردار است ادامه دهم. در نهایت، مریم زندی را زن قدرتمندی یافتم که نمایندگی یا حتی رهبریِ فمینیست‌های ایرانی، کم‌ترین کاری است که از او برمی‌آید.»
دهقان «آرمان‌گرایی برای رسیدن به جهانی بهتر» را از مهم‌ترین خصایص مریم زندی برشمرد و گفت: «در فیلم، این بخش از شخصیت او کاملاً واضح به نمایش گذاشته شده است، اما اگر قرار باشد فقط یک فیلم به فهرست کارها و فعالیت‌های مریم زندی اشاره کند باید پذیرفت که زمان برای معرفی این فهرست بلند بالا و طولانی کافی نیست.»
در ادامه‌ی جلسه، علی شیلاندری در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان درباره‌ی شکل‌گیری نگاه تحسین‌آمیز فیلم به شخصیت حرفه‌ای مریم زندی گفت: «نمی‌خواستم در فیلمی که درباره‌ی مریم زندی می‌سازم از وی انتقاد کنم. من درباره زندی اطلاعاتی کلی داشتم و به همین خاطر تلاش کردم تا تقریباً تمام اتفاقات زندگی‌اش را بر اساس زمان وقوع آن‌ها دنبال کرده و بخش‌هایی از شخصیت حرفه‌ای او را به نمایش بگذارم.»
شیلاندری تلاش‌های مریم زندی برای چاپ نسخه اصلی و کاملِ «عکس‌های انقلاب» را هسته اصلی فیلم «دیدن و بودن» عنوان کرد و افزود: «تلاش کردم تا از طریق فلسفه نگاه مریم زندی به زندگی و عکاسی، واکنش‌های او نسبت به چیزهایی که از دست داده یا در زندگی برای او باقی‌مانده را به نمایش بگذارم و در همین حد، فاصله‌ام را با او و فیلم حفظ کردم.»
در ادامه‌ی جلسه، خسرو دهقان گفت: «در مجموع، مستند «دیدن و بودن» فیلم کاملی درباره‌ی خانم زندی نیست و این وظیفه‌ای است که شاید هیچ مستند دیگری هم نتواند از عهده‌ی اجرای آن برآید؛ اما مهم‌ترین امتیاز چنین فیلمی ایجاد پنجره‌ای رو به باغ زندگی مریم زندی و ترغیب مخاطبان به تحقیق بیشتر درباره‌ی زندگی حرفه‌ای و فعالیت‌های اوست.»
وی روایت ماجراها توسط مریم زندی را نقطه‌ضعف اصلی این مستند دانست و افزود: «اگر فیلم با روایت از نوع سوم شخص ساخته شده بود نیز مشکل خاصی به وجود نمی‌آمد. در حقیقت اگر به نظر می‌رسد که مستند «دیدن و بودن» با دید تحسین‌آمیزی به شخصیت محوری خود نگریسته، محصول چنین ساختاری است.»
علی شیلاندری در پاسخ به این نکته گفت: «از ابتدا می‌دانستم که قادر نخواهم بود تمام وجوه شخصیتی خانم زندی را در این فیلم به نمایش بگذارم و حتی اگر تلاش هم می‌کردم، باز هم وجه گسترده‌ای از این شخصیت ناگفته باقی می‌ماند. به همین دلیل دست به انتخاب زدم و تنها به نمایش وجوهی از او اکتفا کردم.»
وی افزود: «انتخاب‌هایم از وجوه این شخصیت یک مبنا داشته است. ضمن این که باید پذیرفت هیچ‌کس بدون پس‌زمینه‌ی اجتماعی‌اش قابل تعریف نیست.»
در ادامه جلسه، ناصر صفاریان با اشاره به دیدگاه یکی از نویسنده‌ها درباره‌ی فیلم، «دیدن و بودن» را «مستندی امیدبخش درباره‌ی تلاش‌های فردی برای از میان برداشتن مشکلات اجتماعی» دانست و افزود: «به همین دلیل در انتهای فیلم، زمانی که بخش عمده‌ای از گرفتاری‌های شخصیت محوری فیلم برطرف می‌شود، مخاطب احساس می‌کند این پایان به فیلم تحمیل شده است.»
علی شیلاندری در پاسخ به این نکته گفت: «در فیلم به محدودیت بزرگی که برای مریم زندی ایجاد شده اشاره می‌شود. محدودیتی شامل کنار گذاشته شدن از انجمنی که او حدود هشت سال برای تاسیس و راه‌اندازی آن وقت و انرژی گذاشته بود و این نکته‌ای است که هیچ‌کدام از اعضای انجمن عکاسان ایران نسبت به آن تردید ندارند. زمانی که فیلم به پایان می‌رسد او هنوز هم امکان حضور در هیات‌مدیره‌ی انجمن را ندارد، اما از آن‌جا که روحیه‌ی جنگندگی او در فیلم به صورت پررنگ به نمایش گذاشته شده، تقریباً هیچ‌کس متوجه چنین موضوعی نمی‌شود.»
خسرو دهقان در واکنش به این نکته گفت: «مهم نیست در پایان فیلم، قهرمان ماجرا پیروز شود. قهرمانِ جنگنده، فارغ از به دست آمدن نتیجه هم پیروز است و نفسِ جنگیدن او به خودیِ خود، قهرمان‌ساز و امیدوارکننده است. همین که مریم زندی عزم‌اش را جزم کرده و بصورت غیرتمند با قضایا برخورد کرده پیروز نهایی است.»
وی «شکست‌ها» را «زمینه‌ای برای پیروزی» دانست و افزود: «بخشی از جذابیت شخصیت اصلی فیلم در ناموفق بودن اوست. در حقیقت اگر جهان به عدالت تقسیم شده و مریم زندی به آرمان‌هایش رسیده بود، او دیگر در این دنیا هیچ کار دیگری نداشت. به تعبیری بهتر اگر مریم زندی بدون مشکل به ریاست انجمن عکاسان انتخاب شده بود می‌توان گفت او پیش از موعد به «پایان» رسیده بود.»
در ادامه‌ی جلسه، شیلاندری گفت: «مریم زندی جزو معدود افرادی است که از مرگ خود به راحتی صحبت می‌کند و به تعبیری مرگ را همیشه در کنار خود می‌بیند. البته می‌توانستم کمی بیشتر از این به چنین موضوع‌هایی بپردازم اما به‌هرحال زمان فیلم محدود بود و در محدوده‌ای باید آن را به نقطه‌ی پایان می‌رساندم.»
در ادامه جلسه، منتقد مهمان جلسه «اعتبار بخشیدن به هنر عکاسی» را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مریم زندی برشمرد و گفت: «این اتفاق، فارغ از به دست آمدن نتیجه و این که اصلاً حق با او هست یا نه، مرهون جنگندگی، آشتی‌ناپذیری و پشتکار اوست.»
خسرو دهقان گفت: «زیاد بودن حجم اطلاعاتی که فیلم‌ساز قصد داشته به آن‌ها بپردازد جلوی عمیق‌تر شدن آن را گرفته و این در حالی است که او با آرمان‌گرایی به ساخت چنین فیلمی روی آورده است.»
بخش پایانی جلسه نقد و بررسی «دیدن و بودن» به جمع‌بندی صحبت‌های کارگردان این فیلم اختصاص داشت. علی شیلاندری با اشاره به «اهمیت پس‌زمینه‌ی اجتماعی شخصیت محوری فیلم»، گفت: «نکته‌ای که باعث شد برای اشاره به فعالیت‌های گسترده‌ی مریم زندی دست به انتخاب بزنم، پیش‌گیری از خسته‌کننده شدن فیلم بود. فیلمی که تنها یک شخصیت داشت و به همین دلیل ممکن بود تماشاگر را دل‌زده و او را از ادامه‌ی تماشای فیلم دل‌سرد کند.»
وی «پیدا کردن تم مرگ‌آگاهی» را مهم‌ترین کشف خود در هنگام ساخت این فیلم برشمرد و افزود: «زمان‌هایی که کشته می‌شوند و چیزهایی که از بین می‌روند، به صورت مستقیم در شعرهای مریم زندی انعکاس یافته است. شعرهایی که بخشی از فلسفه‌ی عمیق مریم زندی نسبت به زندگی را تشکیل می‌دهد و او در آن‌ها به مرگ عکاس، از بین رفتن تصویرها و پوسیدن عکس‌ها اشاره کرده است. نکته‌ای که نشان می‌دهد شخصیت محوری فیلم به دنبال جاودانه شدن نیست و آگاهانه در پی روبه‌رو شدن با حقیقتِ مرگ است. حقیقتی که به تعبیری می‌توان گفت فلسفه‌ی وجودی او را شکل داده است.»
502
مستند شیلاندری سینماحقیقت عکاس مریم زندیمنبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: مستند سینماحقیقت عکاس مریم زندی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۲۳۵۹۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«بزرگداشت مریم میرزاخانی» اصفهان برگزار می‌شود
ایسنا/اصفهان «رویداد بزرگداشت مریم میرزاخانی» در روز پنجشنبه، ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ در خانه ریاضیات اصفهان برگزار می‌شود.
حسنا اتقیا، مسئول بخش دانشجویی خانه ریاضیات اصفهان، در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اعلام این خبر، اظهار کرد: هدف ما از برگزاری «رویداد بزرگداشت مریم میرزاخانی»، بزرگداشت جایگاه زن در علم ریاضیات است. در فاصله تغییر سخنران‌ها و زمان استراحت، مستند دختر جبر و کلیپ‌هایی مرتبط با دکتر میرزاخانی برای حضار اکران خواهد شد. از این‌رو، در این بزرگداشت، بر حضور سخنران زنی که در عرصه ریاضیات فعالیت چشمگیری داشته باشند، تأکید داشتیم.
او با اشاره به سخنرانان این رویداد تصریح کرد: بانوی سخنران این رویداد دکتر نگین سیاف، از اساتید رشته مهندسی برق دانشگاه اصفهان است. دکتر امیدعلی شهنی کرمزاده از اساتید دانشگاه شهید چمران و دکتر میثم نصری عضو پژوهشکده دانش‌های بنیادی APM از دیگر سخنرانان بزرگداشت هستند.
اتقیا با اشاره به موضوعات سخنرانی‌ها ادامه داد: دکتر میثم نصیری برای آشنایی بیشتر با سیستم‌های دینامیکی به رشد که یکی از مفاهیم کلیدی این شاخه از ریاضیات است می‌پردازد. دکتر کرمزاده به این مسئله می‌پردازد که اگر مطالب ساده ثبت نشود حتی برای ریاضیدانان برجسته هم دور از دسترس باقی خواهد ماند. دکتر نگینی سیاف نیز به این موضوع می‌پردازد که هوش مصنوعی تلفیقی از شبکه عصبی سیستم فازی و الگوریتم تکاملی است.
مسئول بخش دانشجویی خانه ریاضیات اصفهان، با اشاره به اینکه امروزه مریم میرزاخانی، در میان مردم شناخته شده‌است و از لحاظ جامعه‌شناسی جنسیت، به‌عنوان زن قهرمان از ایشان یاد می‌شود، افزود: متاسفانه پرداختن به ابعاد علمی شخصیت مریم میرزاخانی مورد غفلت واقع شده است. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم که با تمرکز به جایگاه زن در ریاضیات، به مباحث علمی بپردازیم و در این رویداد محتوای علمی برای علاقمندان ریاضی ارائه دهیم. اگر پرداختن به ابعاد علمی این شخصیت پررنگ‌تر باشد، بر سایر ابعاد زندگی اجتماعی مردم نیز موثر خواهد بود و زنان به این باور می‌رسند که توانایی کمتری نسبت به مردان ندارند.
اتقیا ادامه داد: به عقیدۀ من، حضور زنان در رشته ریاضیات پر رنگ نیست. تعداد اساتید مرد نسبت به اساتید زن بسیار بیشتر است. همان‌طور که در مستند جبر هم گفته شده، دکتر میرزاخانی در یک جامعه مردسالار و در رشته ریاضیات که مردان بر آن غلبه دارند، به جایگاه علمی معتبری رسیدند و مدال دریافت کردند. دکتر میرزاخانی ثابت کردند که زنان نیر توانایی فهم ریاضیات را دارند و مستعد رسیدن به مراتب علمی بالا در علم ریاضیات هستند و مشکل از تفکر مردسالاری است که بر جامعه تسلط دارد که به زنان اعتمادبه‌نفس لازم را برای ورود به عرصه‌هایی چون ریاضیات و دیگر ساحت‌های علمی و عملی را نمی‌دهد.
او با بیان اینکه از حسن اتفاق، این بزرگداشت در محلی روبه‌روی مقبره بانو مجتهده امین برگزار می‌شود، افزود: خانم امین نیز مقهور فضای مردسالار دستگاه روحانیت نشدند و برای اولین بار لقب اولین مجتهد زن را از آن خود کردند. مریم میرزاخانی نیز کاری مشابه همین بانوی وارسته در علم ریاضیات انجام دادند.
این برگزارکننده رویداد بزرگداشت مریم میرزاخانی، در پایان خاطرنشان کرد: علاقه‌مندان ریاضیات برای شرکت در این رویداد می‌توانند در ساعت ۱۵:۳۰ پنجشنبه (۲۰ اردیبهشت‌ماه) به خیابان سعادت‌آباد، روبه‌روی مقبره مجتهده امین، جنب ورزشگاه امین، خانه ریاضیات اصفهان مراجعه کنند. این رویداد تا ساعت ۱۹ ادامه خواهد یافت.
انتهای پیام
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد